Czym jest DNA i RNA? Wiemy chyba wszyscy dzięki nauczaniu podstawowemu. A czym jest XNA? O tym wiedzą przede wszystkim naukowcy zajmujący się genetyką syntetyczną – działem inżynierii genetycznej.

Życia na ziemi istnieje tylko dzięki możliwości przekazywania genów. Proces ten z kolei jest możliwy jedynie dzięki nośnikom takim, jak kwas deoksyrybonukleinowy. Teoretycznie we wszechświecie mogło powstać życie oparte na podobnych niciach kwasu, ale składających się z innych substancji. Efekt taki próbowali uzyskać również naukowcy. Zajęło im to 30 lat, ale się udało. Skutkiem wieloletnich badań jest XNA, czyli sztuczny nośnik informacji genetyczne, zdolny do ewolucji i łączenia się z kodem DNA.

Możliwość XNA nie są jeszcze jasne i badanie nad syntetyczną alternatywą potrwają zapewne jeszcze wiele lat. O możliwych ścieżkach rozwoju można jednak mówić już dziś. Dokładne projektowanie nośnika mogłoby pozwolić leczenie chorób genetycznych czy modyfikowanie cech organizmów żywych niezależnie od genów innych organizmów. Być może powstanie też organizm, który wyewoluuje dzięki XNA. Syntetyczny nośnik ciągnie za sobą również zagrożenia. Jego zaletą, a zarazem wadą jest większa wytrzymałość. Kwas trudny do zlikwidowania, gdy dostanie się do organizmu może okazać się niemożliwy do usunięcia. Co za tym idzie, może rozpowszechnić się wraz z rozmnażaniem organizmu a w końcu zdominować naturalny DNA. Rozwój alternatywy genetyczne wymaga więc ogromnej ostrożności.

Co jakiś czas w nauce ma miejsce rewolucja, która sprawia, że wielu entuzjastów zaczyna głosić triumf nauki nad naturą i odliczać godziny do stworzenia uniwersalnej teorii świata. Dawniej nastroje takie panowały po odkryciach Isaaca Newtona, kiedy mówiono, że znając oddziaływania poszczególnych atomów będziemy teoretycznie w stanie przewidzieć całą przyszłość i całą przeszłość. Niestety początkowa euforia przerodziła się w niewielki zawód, a fizycy do dziś łamią sobie głowy nad kolejnymi fascynującymi odkrycia i nikt już nie ośmiela się twierdzić, że jesteśmy blisko poznania „prawdy nad prawdami”. Podobna sytuacja miała miejsce kilka lat temu w obszarze inżynierii genetycznej. Mowa o projekcie poznaniu ludzkiego genomu, czyli tzw. projekcje HUGO.